Mariya, Alena B en Alena VH bruggen tussen mensen, talen en culturen

Ik werk als tolk Vlaamse Gebarentaal - Nederlands. Toen de oorlog in Oekraïne uitbrak was er niet enkel nood aan extra tolken Oekraïens, maar ook aan tolken Oekraïense Gebarentaal – Vlaamse Gebarentaal. Die Taal verschilt namelijk ook van land tot land. Een tolk Oekraïense Gebarentaal – Vlaamse Gebarentaal is erg specifiek, en dus niet makkelijk te vinden op zo’n korte tijd. Amal vzw vond voor ons niet 1, maar 3 vrijwillige crisistolken, Mariya, Alena B en Alena VH.

Bekende gezichten

Het was een verrassend en blij weerzien met Mariya en Alena B. Zij verhuisden beiden van Rusland naar België. Ik werkte toen bij het Gespecialiseerd Team Bemiddeling (GTB) dat mensen ondersteunt in hun zoektocht naar werk. Mariya en Alena B zijn beiden doof en ik ondersteunde hen tijdens gesprekken in Vlaamse Gebarentaal. Nu zijn de rollen omgedraaid. Zij ondersteunen mij. Ze zijn de brug tussen de dove of slechthorende persoon en de persoon die iets wil uitleggen.

Bruggenbouwers

Het was voor Mariya, Alena B en Alena VH belangrijk om naast geschreven Nederlands ook de Vlaamse Gebarentaal te leren. De Oekraïense/Russische Gebarentaal is anders dan de Vlaamse Gebarentaal. Dit kan tot hilarische situaties, maar ook misverstanden leiden. In onze gesprekken is het erg belangrijk dat de dove persoon de juiste informatie kan doorgeven en ontvangen. Doordat de vrijwilligers zelf doof zijn, pikken ze veel meer nuances op in een gesprek. Vergelijk het met iemand die frans als moedertaal heeft. Deze persoon zal meer nuance kunnen leggen als die vertaalt vanuit zijn eigen moedertaal, dan iemand die het Frans zelf aangeleerd heeft. Ook hun kennis van de Oekraïense cultuur was een grote meerwaarde. Ze geven ook achtergrondinformatie mee over bijvoorbeeld het Oekraïense schoolsysteem waardoor een gesprekspartner (hier de bemiddelaar van GTB) concretere vragen kan stellen en het gesprek vlotter kan verlopen. Ze zijn niet alleen een bruggenbouwer tussen twee talen, culturen, maar ook tussen mensen. Samenwerken met hen was voor mij echt een verrijking.

Het mooiste gebaar

Wat deze vrouwen doen, is werkelijk fantastisch. Ik bewonder hun enorme flexibiliteit. Voor mezelf als tolk VGT - Nederlands was het nieuw en een extra uitdaging om met een extra tolk te werken tijdens de gesprekken. Maar, voor hen was de uitdaging vast nog groter. Zij hadden hiervoor nog nooit getolkt. Dit vraagt concentratie en tijd, zeker als je naast het vrijwilligerswerk nog een vaste job hebt. Maar ze doen dit fantastisch. Ze zorgen ervoor dat iemand zich echt welkom en begrepen voelt. Hun job is er één om letterlijk stil van te worden.

Mariya, Alena B en Elena VH, bedankt voor alles. Hopelijk mogen we nog veel samenwerken in de toekomst.